نصب یک کارت گرافیک جدید و قدرتمندتر می‌تواند دنیایی از تفاوت را در کامپیوتر شما خصوصاً هنگام اجرای بازی‌ها ایجاد کند. نصب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کارت گرافیک جدید روی کامپیوتر، کار پیچیده‌ای نیست؛ اما باز هم ممکن است برای کسی که قبلاً کیس کامپیوتر خود را باز نکرده است، تا حدودی دلهره‌آور باشد. خوشبختانه با کمک راهنمای زیر می‌توانید ظرف حداکثر یک ساعت، گرافیک کامپیوتر خود را ارتقا دهید.
در قدم اول پیش از خرید کارت گرافیک جدید، ابتدا باید مدل کارت گرافیک فعلی خود را بدانید. با فشردن کلیدهای Win+R و نوشتن عبارت “dxdiag” در قسمت run می‌توانید این موضوع را دریابید. پس از باز شدن پنجره، به قسمت display بروید تا نام کارت گرافیک خود را ببینید. سپس آن را با مدل‌های دیگر کارت گرافیک در بازار مقایسه کنید تا کارت گرافیک جدید دلخواه خود را پیدا کنید.
مراحل نصب کارت گرافیک جدید
اگر می‌خواهید کارت گرافیک قدیمی خود را با کارت جدید جایگزین کنید، ابتدا باید درایورهای کارت گرافیک قدیمی خود را uninstall کرده و سپس اقدام به جای‌گذاری کارت گرافیک جدید در کیس کامپیوتر و نصب درایور کارت گرافیک کنید. پس مراحل کلی نصب کارت گرافیک جدید در کامپیوتر به شرح زیرند:
Uninstall کردن درایور کارت گرافیک قدیمی
برای انجام این کار دو راه پیش‌رو دارید که عبارتند از:
-
Uninstall کردن درایور کارت گرافیک قدیمی در ویندوز ۱۰ از طریق device manager
روی start در سمت چپ و پایین صفحه نمایش خود کلیک راست کنید. در منوی باز شده گزینه device manager را انتخاب کنید:
بعد از باز شدن پنجره device manager، به دنبال گزینه Display Adapters بگردید و روی آن کلیک کنید:
فهرستی از کارت گرافیک یا کارت‌های گرافیک موجود به نمایش درخواهد آمد:
روی کارت گرافیکی که قصد حذف آن را دارید کلیک راست کرده و Uninstall device را انتخاب کنید:
در پنجره باز شده ابتدا تیک گزینه Delete the driver software for this device را بزنید. سپس روی Uninstall کلیک کنید. پس از تمام شدن عملیات کامپیوتر خود را Restart کنید تا تغییراتی که ایجاد کرده‌اید اعمال شوند:
-
Uninstall کردن درایور کارت گرافیک قدیمی در ویندوز ۱۰ از طریق Apps
راه دیگری نیز برای حذف درایور کارت گرافیک در ویندوز ۱۰ وجود دارد. منوی start را باز کرده و Apps را جسجتو و Apps & features را انتخاب کنید:
پس از باز شدن پنجره مورد نظر، در قسمت مشخص‌شده، با توجه به مدل کارت گرافیک خود، Nvidia یا AMD را جستجو کنید تا درایور نصب شده نمایش داده شود:
حال روی درایور کلیک کرده و گزینه Uninstall را بزنید و عملیات حذف را دنبال کنید. پس از آن کامپیتور خود را Restart کنید:
2. کامپیوتر خود را خاموش کرده و از برق بکشید.
علاوه بر این کار، توجه کنید که دکمه پاور پشت کیس کامپیوتر را نیز در حالت خاموش (off) بگذارید.
-
پانل کناری کیس را باز و جدا کنید.
برای این کار، پیچ‌های پشت کیس را باز کرده و پانل کناری کیس را به سمت عقب بکشید تا از آن جدا شود. اکنون که پانل کناری کیس کامپیوتر خود را باز کرده‌اید، باید چیزی شبیه تصویر زیر را مشاهده کنید. محل نصب و قرارگیری کارت گرافیک اصلی شما در اسلات بالای PCIe x16 (اسلات بزرگ بلندی که در تصویر، خالی است) است.
-
کارت گرافیک قدیمی خود را بردارید.
قبل از نصب کارت گرافیک جدید باید کارت قبلی خود را دربیاورید. برای این کار ابتدا باید کابل(های) برق متصل به کارت گرافیک را جدا کنید. این کابل‌ها در نزدیکی انتهای کارت گرافیک قرار دارند و معمولاً دارای یک پین فشار هستند که برای آزادکردن کارت باید آن را فشار دهید. در مرحله بعدی باید پیچ های نگهدارنده آن روی بک‌پلیت اسلات PCI Express را باز کنید. پیچ‌های بازشده را نزد خود نگه دارید، زیرا هنگام نصب کارت گرافیک جدید، به آنها نیاز خواهید داشت.
مرحله آخر آزادکردن ضامنی است که کارت گرافیک را داخل اسلات قفل کرده است. این ضامن در اکثر مادربردها در زیر کارت گرافیک و انتهای اسلات PCIe قرار دارد. پس از این کار، کارت را به دقت از اسلات PCIe خارج کنید. بعضی اوقات به‌دلیل نحوه خاص طراحی کیس، کارت گرافیک ممکن است روی بک‌پلیت PCIe گیر کند، بنابراین با خیال راحت می‌توانید کمی کارت را در جای خود تکان دهید تا آزاد شود و از جایش دربیاید. وقتی کارت گرافیک قدیمی را جدا کردید حتماً آن را روی سطحی قرار دهید که رسانای الکتریکی نیست (مانند یک کیسه آنتی‌استاتیک).
-
بک‌پلیت PCIExpress را جدا کنید
در سمت چپ اسلات‌های PCIe x16، باید تعدادی براکت را مشاهده کنید که با تعدادی پیچ در جای خود نگه داشته شده‌اند. شما باید برخی از این پیچ‌ها را باز کنید تا بتوانید به خروجی‌های نمایشگر کارت گرافیک خود دسترسی پیدا کنید.
بک‌پلیت کارت گرافیک (GPU backplate) یک صفحه فلزی یا پلاستیکی (معمولاً فلزی) است که پشت کارت گرافیک را می‌پوشاند و جنبه عملکرد عملی و زیبایی دارد.جنبه عملی آن به خنک‌کننده کارت گرافیک کمک می‌کند و از خم‌شدن PCB جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، برخی از بک‌پلیت‌ها همچنین راحت‌تر می‌توانند گرد و غبار پشت کارت گرافیک را بگیرند. جنبه زیبای بک‌پلیت هم به کارت گرافیک ظاهری تمیز، براق و سازگارتر می‌دهد. به‌علاوه، بعضی از بک‌پلیت‌ها حتی دارای نورپردازی RGB داخلی هستند که جذابیت زیادی به کیس کامپیوتر شما می‌بخشند.
بیشتر کارت‌های گرافیک دو اسلات را اشغال می‌کنند، اما برخی کارت گرافیک‌های بزرگ مانند RTX 3090 سه اسلات را اشغال می‌کنند. بنابراین پیچ‌هایی که لازم دارید را با استفاده از پیچ‌گوشتی باز کنید. حتماً پیچ‌های جداشده از backplate را نزد خود نگه دارید، زیرا برای محکم کردن کارت گرافیک خود در جای خود، دوباره به آنها نیاز خواهید داشت.
توجه داشته باشید که شما بدون این‌که در ابتدا فضای لازم را برای کارت گرافیک جدید خود در بک‌پلیت PCIe ایجاد کنید، نمی‌توانید کارت گرافیک جدیدی را نصب کنید. اگر GPU جدید شما بزرگ‌تر از قبلی باشد و فضای کافی برای نصب آن روی مادربورد نداشته باشید، ممکن است لازم باشد که یک یا چند بک‌پلیت اضافی را هم جدا کنید.
بک‌پلیت‌های جداشده را در جایی امن قرار دهید، چون ممکن است در آینده دوباره به آنها احتیاج داشته باشید. اگرچه بیشتر تولیدکنندگان کیس، بک‌پلیت‌های PCIe قابل‌جداشدن دارند، اما برخی از آنها نیاز دارند که به‌صورت دستی جدا شوند. اگر چنین کیسی دارید، بک‌پلیت را به آرامی به عقب و جلو تکان دهید تا قطعه جدا شود. توجه کنید که پس از جداسازی بک‌پلیت‌ها، دیگر نمی‌توانید آنها را باه جای اول خود بازگردانید؛ بنابراین مطمئن شوید که بک‌پلیت‌های صحیح را جدا می‌کنید.
-
کارت گرافیک خود را وارد اسلات PCIe کنید
تمام کارت‌های گرافیک این روزها باید در یک اسلات PCIe x16 که حاوی اتصالات بلند و افقی در نیمه پایینی مادربرد شما هستند، قرار بگیرند. برخی از مادربردهای کامپیوترهای نسل جدیدتر، ممکن است دارای یک اسلات PCIe x16 دوم باشند که می‌تواند با سرعت کامل x16 کار کند، اما بیشتر اوقات اسلات PCIe x16 دوم (در صورت وجود)، فقط با سرعت x8 یا حتی x4 کار می‌کند.
در نتیجه، بهتر است در صورت امکان، کارت گرافیک خود را در اسلات اصلی PCIe x16 که با سرعت کامل x16 کار می‌کند، نصب کنید. این اسلات سریع‌ترین اسلات PCIe x16 روی مادربرد شما خواهد بود و بهترین عملکرد را خواهد داشت.
حال کارت گرافیک جدید خود را روی اسلات PCIe 16x قرار دهید تا ببینید که اندازه آن چگونه است و به چه تعداد اسلات PCIe نیاز دارد.
-
کارت گرافیک جدید خود را وارد کنید
با فراهم‌کردن فضای کافی برای کارت گرافیک جدید، زمان نصب واقعی آن فرا رسیده است. روند کار نسبتاً ساده است اما بسته به اندازه کیس کامپیوتر شما و این‌که آیا سایر اجزای کامپیوتر سد راه شما شما می‌شوند یا خیر، می‌تواند کمی نیاز به زحمت داشته باشد. صرف‌نظر از این که باید کارت گرافیک را در اسلات PCIe قرار دهید، ممکن است لازم باشد که از زاویه کمی وارد شوید تا مطمئن شوید صفحه ورودی/خروجی پشت کارت به درستی در بک‌اسلات PCIe قرار می‌گیرد. همچنین قبل از نصب کارت، مطمئن شوید که ضامن PCIe باز است.
مهم‌ترین نکته‌ای که در نصب کارت گرافیک در جای خود باید توجه داشته باشید این است که محکم اما ملایم باشید. توصیه می‌شود که از کف دست خود، درست در بالای جایی که کارت به اسلات PCIe وارد می‌شود، استفاده کنید. به این صورت که کف دست خود در لبه کارت قرار داده و انگشتان خود را به آرامی دور کولر بپیچید و فشار را روی کف دستتان متمرکز کنید.
اگر متوجه شدید که کارت در اسلات جای‌گذاری نمی‌شود، آن را بیرون بیاورید و ببینید آیا چیزی در اسلات PCIe مانع شما شده است یا خیر. پس از جای‌گذاری کارت در اسلات، ضامن آن را قفل کنید و پیچ‌های بک‌پلیت را ببندید تا کارت در جای خود محکم شود.
-
کابل‌های برق کارت گرافیک را وصل کنید
اغلب کارت‌های گرافیک به کانتکور برق اضافه نیاز دارند و بدون این منبع تغذیه، به‌خوبی عمل نمی‌کنند. بنابراین مکان مناسب برای اتصال این کابل‌ها را پیدا کنید (ممکن است یک یا دو اتصال شش پینی یا هشت پینی PCIe باشد). دوبار چک کنید که کابل‌های درست را به جای درست خود وصل کرده‌اید، زیرا استفاده از کابل برق اشتباه می‌تواند به قطعات شما آسیب برساند. در اکثر منابع تغذیه از رابط 2+6 استفاده می‌شود (تصویر زیر).
اگر کارت گرافیک شما به هشت پین نیاز دارد، از پین کوچک در اتصال دو پینی استفاده کنید تا قبل از اتصال، آن را با اتصال شش پینی در یک ردیف قرار دهید. تقریباً تمام کارت‌های گرافیک از اتصال شش پینی یا هشت پینی یا ترکیبی از این دو استفاده می‌کنند. البته برخی از مدل‌های سری RTX 3000 اخیر Nvidia از یک اتصال 12 پینی استفاده می‌کنند. برای این منظور، به یک آداپتور احتیاج خواهید داشت که دو اتصال هشت پینی را به یک اتصال 12 پینی تبدیل کند. پس از اتصال مطمئن کانکتورهای برق کارت گرافیک، آنها را به اسلات مربوطه در انتهای GPU جدید خود متصل کنید و مطمئن شوید که محکم وصل شده و در جای خود حرکت نمی‌کنند.
-
کارت گرافیک جدید خود را آزمایش کنید
پس از هرگونه تغییر سخت‌افزاری در کامپیوتر، باید ببینید که آیا قطعه جدید به‌درستی کار می‌کند یا خیر. یک بار دیگه، درستیِ تمام مراحلی که طی کردید را بررسی کنید. سپس قبل از این که کل کامپیوتر خود را دوباره مانند روز اول جمع کرده و همه چیز را به برق متصل کنید، ابتدا کابل برق، صفحه کلید و ماوس و یک کابل ویدیویی با یک مانیتور را به کیس وصل کنید. سپس کامپیوتر خود را روشن کنید و ببینید آیا تصویری دریافت می‌کنید یا خیر. اگر چنین بود، نصب کارت گرافیک جدید شما موفقیت‌آمیز بوده است و باید به مرحله بعدی بروید.
اما اگر تصویری نمی‌بینید، ممکن است یک توضیح ساده وجود داشته باشد؛ اولین قدم شما باید بررسی مجدد وجود کانتکتورهای برق در دستگاه باشد. اگر این کار را انجام دادید و دیدید که GPU شما قطعاً به منبع تغذیه خود وصل است (یعنی فن‌ها می‌چرخند یا چراغ‌های آن می‌درخشند)، مراحل فوق را دوباره تکرار کنید. کارت را جدا کنید و دوباره آن را در اسلات مربوطه قرار دهید تا مطمئن شوید که به‌درستی وصل شده است. همچنین ارتباط بین مانیتور و کارت گرافیک خود را دوباره بررسی کنید و مطمئن شوید که کانتکتورها از هر دو طرف به درستی وصل شده‌اند.
در صورت عدم موفقیت، توصیه می‌شود که CMOS/BIOS سیستم خود را مجدداً تنظیم کنید. همچنین باید مطمئن شوید که PSU از پس قدرت کارت گرافیک جدید برمی‌آید. برای بررسی این موضوع می‌توانید به این لینک مراجعه کنید. اگر باز هم نتیجه یا پیشرفتی مشاهده نمی‌کنید، می توانید کارت گرافیک را در جایگاه دیگری برای PCle قرار دهید. اما قبل از این‌که بخواهید این کار را انجام دهید، بهتر است ابتدا کتاب‌چه راهنمای مادربرد خود را مطالعه کنید تا مطمئن شوید که به آن فشار نمی‌آورید.
-
نصب درایور کارت گرافیک جدید
پس از ورود به دسکتاپ، باید درایورهای جدید GPU خود را نصب کنید. برای آزادسازی فضای ذخیره‌سازی در سیستم خود و نصب راحت درایورهای جدید، باید تمام درایورهای متصل به کارت گرافیک قدیمی خود را حذف کنید. برای نصب درایور کارت گرافیک در ویندوز 10 و ویندوز 7، راهنمای موجود در ادامه مقاله را بخوانید.
آموزش نصب درایور کارت گرافیک ویندوز 10، 7 و 8
مراحل نصب درایور کارت گرافیک تقریباً در تمام ویندوزهای 10، 7 و 8 مشابه یکدیگر هستند. برای این کار بهتر است به سایت‌های رسمی سازنده کارت گرافیک خود مراجعه و آخرین نسخه درایور مربوط به کارت گرافیک خود را دانلود و نصب کنید. با توجه به مدل کارت گرافیکی که خریداری کرده‌اید یا باید به سایت رسمی AMD مراجعه کنید یا به سایت رسمی NVIDIA. نصب درایورها تقریباً به آسانی نصب سایر برنامه‌ها روی ویندوز است و با دنبال کردن دستورالعمل‌ها احتمالاً با مشکل خاصی مواجه نخواهید شد.
نصب درایور کارت گرافیک با مراجعه به سایت‌های رسمی سازندگان کارت گرافیک
دو سازنده اصلی چیپ‌های پردازش گرافیکی یعنی Nvidia و AMD، راه‌های آسانی برای دانلود و نصب درایورهای کارت گرافیک در نظر گرفته‌اند که به معرفی آنها می‌پردازیم. در سایت‌های مربوطه مکانی برای انتخاب مدل کارت گرافیک و مشخصات سیستم‌عامل وجود دارد، تا به آسانی نسخه‌های موجود درایورها را مشاهده و دانلود کنید. همچنین نرم‌افزارهایی برای تشخیص خودکار مدل کارت گرافیک و دانلود و نصب آنها توسط Nvidia و AMD عرضه شده است که کار شما را دوچندان راحت خواهد کرد.
GeForce Experience نرم‌افزار عرضه شده توسط Nvidia و Radeon Software توسط AMD برای کمک به دانلود و نصب درایورهای کارت گرافیک در ویندوز در نظر گرفته شده‌اند. لازم به ذکر است که سایر تولیدکنندگان کارت گرافیک که همگی از چیپ‌های تولید شده توسط Nvidia یا AMD استفاده می‌کنند مانند Asus، Gigabyte، ZOTAC و سایر کمپانی‌ها، در سایت‌های خود قسمتی برای پشتیبانی و دانلود درایورها در نظر گرفته‌اند.
حذف و نصب دوباره درایور کارت گرافیک در ویندوز 10، 7 و 8
ممکن است در شرایطی سیستم شما با مشکلاتی روبه‌رو باشد که در این صورت یک گزینه احتمالی پیش‌رویتان، نصب دوباره کارت گرافیک است. برای این کار مراحل گفته شده برای uninstall کردن درایور در Device Manager ویندوز را دنبال کنید، با این تفاوت که در مرحله آخر تیک گزینه Delete the driver software for this device را نزنید. پس از کلیک روی Uninstall و Restart کردن کامپیوتر، ویندوز به طور اتوماتیک به نصب دوباره درایور کارت گرافیک خواهد پرداخت:
به‌روزرسانی درایور کارت گرافیک در ویندوز 10، 7 و 8
راه‌های خودکار و دستی برای به‌روزرسانی و نصب کارت گرافیک در ویندوز 10 و ویندوز 7 یا 8 وجود دارند که به معرفی تعدادی از آنها خواهیم پرداخت:
- حذف درایور فعلی و دانلود و نصب درایور جدید با مراجعه به سایت‌های رسمی تولیدکنندگان کارت گرافیک
اولین راه، حذف کامل درایور کارت گرافیک، و مراجعه به سایت‌های رسمی برای دانلود آخرین نسخه درایورهاست، که روش انجام آنها، قبلاً در همین مطلب گفته شده است.
- به‌روزرسانی درایور کارت گرافیک با استفاده از windows update
یکی از ساده‌ترین راه‌ها استفاده از windows update است. با استفاده از این روش ویندوز علاوه بر به‌روزرسانی سیستم‌عامل، درایورهای لازم را نیز دانلود و نصب خواهد کرد. در ویندوز 10 ابتدا منوی start را باز کرده و روی settings کلیک کنید. در پنجره باز شده، Update & Security را انتخاب کنید:
در ویندوز 7 هم به control panel رفته و گزینه check for updates را در قسمت windows update بزنید:
در این قسمت به‌روزرسانی سیستم‌عامل و درایورهای مورد نیاز به طور خودکار انجام خواهد شد. پس از آن بسته به تنظیمات ویندوز شما، Restart ویندوز در زمان‌های خاص یا با اجازه شما در همان لحظه انجام گرفته و تغییرات لازم اعمال خواهند شد. یک نکته منفی در این روش این است که معمولاً نسخه‌های جدیدتر عرضه‌شده در سایت‌های رسمی سازندگان کارت گرافیک، دیرتر در ویندوز آپدیت قرار می‌گیرند، بنابراین اگر چندین ماه است که از به‌روزرسانی درایور کارت گرافیک شما گذشته است، بهتر است با مراجعه به سایت‌های رسمی و یا استفاده از نرم‌افزارهای دیگر از به‌روزبودن کارت گرافیک خود اطمینان حاصل کنید. دیگر اشکال این روش آن است که ویندوز آپدیت خواهان دانلود و نصب تمامی درایورها و گزینه‌های موجود است که این باعث افزایش زمان دانلود و نصب و همچنین افزایش مصرف اینترنت خواهد شد. در این صورت استفاده از نرم‌افزارهایی که به شما امکان انتخاب درایورهای مورد نیاز برای بروز شدن را می‌دهند، مفید خواهد بود. به همین علت در ادامه به معرفی تعدادی از بهترین ابزارهای به‌روزرسانی درایور در ویندوز 7، 8 و 10 می‌پردازیم.
-
نصب درایور کارت گرافیک با استفاده از نرم‌افزارهای تشخیص کارت گرافیک و نصب و دانلود خودکار درایور آن
این کار با استفاده از هر یک از نرم‌افزارهای زیر امکان‌پذیر است:
این برنامه که با تمامی نسخه‌های ویندوز سازگار است، به‌روزرسانی درایور را بسیار آسان کرده است. درایورهایی که برای آنها به‌روزرسانی در دسترس است، تشخیص داده شده و هنگام دانلود می‌توانید شماره نسخه آنها را با درایور فعلی مقایسه کنید. همچنین یک restore point قبل از شروع به کار ایجاد می‌شود تا در صورتی که دانلود یا نصب درایورها با خطا یا مشکلی مواجه شد، سیستم شما آسیبی نبیند و در وضعیت قبلی به کار خود ادامه دهد. همچنین عملیات دانلود و نصب را می‌تواند در پس‌زمینه انجام دهد تا کاربر کمترین تعامل را با برنامه داشته باشد. دانلود و نصب درایورها در این برنامه بدون دخالت کاربر صورت می‌گیرد. می‌توانید طوری برنامه را تنظیم کنید که در بازه‌های زمانی خاصی به اسکن درایورها برای وجود نسخه جدید بپردازد. از نکات آزاردهنده این برنامه، نشان داده شدن همیشگی یک گزینه برای ارتقا به نسخه Pro است. همچنین برنامه تلاش دارد تا در کنار نصب درایورها به نصب سایر برنامههای جانبی نیز بپردازد.
این برنامه نیز مانند برنامه قبل عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد. DriverPack Solution یکی از آسان‌ترین رابط‌های کاربری را در میان برنامههای دانلود و نصب درایور دارد. این برنامه از دو حالت ساده و حرفه‌ای پشتیبانی می‌کند که حالت ساده خود تمامی کارها را به عهده گرفته و حالت حرفه‌ای برای کاربران باتجربه‌تر مناسب است. دانلود و نصب درایورها بدون دخالت کاربر صورت می‌گیرد. یک عیب این برنامه این است که هنگام اجرا مقداری کند است. همچنین این برناهم از اسکن زمان‌بندی شده پشتیبانی نمی‌کند.
این برنامه با این که از رابط کاربری مناسبی نسبت به سایر برنامههای مشابه بهره نمی‌گیرد، اما یک حسن بزرگ دارد و آن این است که هیچ تبلیغاتی به کاربر نشان نمی‌دهد. همچنین برنامه کاملاً به صورت portable یا قابل حمل بوده و نیازی به نصب ندارد. با استفاده از این برنامه می‌توانید بدون محدودیت در سرعت دانلود یا محدودیت در تعداد درایورها برای به‌روزرسانی، تمامی درایورهای قدیمی خود را به‌روز کنید. دانلود و نصب درایورها در این برنامه بدون دخالت کاربر صورت می‌گیرد. متأسفانه اسکن زمان‌بندی‌شده در این برنامه پشتیبانی نمی‌شود.
DriversCloud یک سرویس تحت وب است که با دانلود و نصب یک برنامه فوق‌العاده کم‌حجم، به مرورگر شما اجازه می‌دهد تا اطلاعاتی از سیستم شما، از جمله درایورهایی که به به‌روزرسانی نیاز دارند، جمع‌آوری کند. این برنامه نسخه‌های موجود درایورها را به شما نشان می‌دهد که متأسفانه خودتان باید اقدام به دانلود و نصب آنها به‌صورت دستی کنید.